از سالیان بسیار دور، بشر همواره به طرق مختلف سعی در تأمین غذای خود و دامهایش را داشته است و در طی اعصار گوناگون از شیوه های مختلفی استفاده کرده است که همواره سیری صعودی به سمت افزایش عملکرد محصول را داشته است.
در ابتدا؛ عملیات کشاورزی توسط انسان و دام و بوسیلۀ ابزارآلات چوبی بسیار ساده انجام می گرفت. سپس با پیدایش آهن؛ از آن برای ساخت انواع خیش ها استفاده شد. این سیر تکامل استفاده از وسایل و ابزار آلات همچنان ادامه یافت تا اینکه موتور بخار توسط جیمز وات اختراع شد. صد سال بعد، یعنی اواخر قرن نوزدهم در تراکتورهای زراعی غول پیکری که برای مزارع وسیع امریکا ساخته شده بودند؛ موتور بخار بکار گرفته شد. لیکن بعلت محدودیت های فراوان از قبیل بازدهی پایین و ابعاد بزرگ و وزن زیاد موتورهای بخار جای خود را به موتور های احتراق داخلی دادند و از اوایل قرن بیستم تا کنون روز بروز بر کیفیت این تراکتور ها افزوده می شود.
این روند که شاید بتوان ابتدای آن را به صدها سال پیش نسبت داد را مکانیزاسیون کشاورزی می نامند. مکانیزاسیون کشاورزی به معنای مکانیکی کردن عملیات کشاورزی است و دارای دو معنای عام و خاص می باشد که معنای خاص آن صرفاً شامل تکنولوژی ماشینی و مسائل مرتبط با آن در کشاورزی است. در حالیکه معنی عام مکانیزاسیون تمامی مسائل و تجزیه و تحلیل های کلی مرتبط با کشاورزی و مدیریت آن ها را شامل می شود. مکانیزاسیون را می توان چنین تعبیر کرد که “مکانیزاسیون، استفاده از مناسب¬ترین فناوری در کشاورزی برای نیل توسعۀ پایدار است”.
اهداف مکانیزاسیون را می توان چنین برشمرد:
– افزایش تولید
– افزایش سودآوری
– کاهش سختی کار کشاورزی و افزایش جذابیت آن
– افزایش بهره وری از نیروهای کارگری
– افزایش کیفیت کار زراعی و امکان انجام آن در کمترین مدت زمان
– انجام به موقع عملیات کشاورزی
– حفظ محیط زیت
– توسعه پایدار
مکانیزاسیون در دو مبحث فنی و اقتصادی مطرح می شود. در بعد فنی آن، مسائل مربوط به ماشینی کردن کشاورزی و در بعد اقتصادی، مدیریت مناسب برای افزایش درآمد و کاهش هزینه ها مد نظر قرار می گیرد.
مبحث مکانیزاسیون در ایران از اوایل قرن چهاردهم شمسی و با ظهور سلسله پهلوی آغاز شد و اولین تراکتور در سال 1308و بمظور آموزش دانشجویان فلاحت کرج از اروپا وارد گردید.
با شکل گیری بخش ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون در دانشکده های کشاورزی دانشگاههای مختلف کشور؛ این بخش از کشاورزی رونق گرفت و امروز شاهد فعالیت اساتید و دانشجویان این رشته در مقاطع مختلف تحصیلی در قالب کنگره ها و کنفرانس های متعددی هستیم که عمدۀ آنها توسط انجمن مهندسی ماشینهای کشاورزی و مکانیزاسیون ایران برگزار می شود. در طی این کنگره ها و کنفرانس ها مقالات متعددی در رابطه با بخش های مختلف مربوط به ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون ارائه می گردد که گامی موثر در راه پیشرفت سطح علمی کشاورزی ایران در این عرصه است.
تعابیر مهندسی بیوسیتم و سامانه های زیستی نیز اهداف مشترکی با مکانیزاسیون کشاورزی دارند.
محمدباقر لک، وبسایت تخصصی مکانیزاسیون کشاورزی
در صورت تمایل به مجله الکترونیکی مکانیزاسیون کشاورزی یا مقالات زیر مراجعه فرمایید:
مکانیزاسیون حلقه مفقوده کشاورزی ایران
انتخاب فناوری درخور برای کشاورزی
مصارف و منابع انرژی در مزرعه
کارپذیری خاک، شاخصی اصلی در تعیین کارآمدی مکانیزاسیون کشاورزی
عملكرد كششي در تراكتور
بدون دیدگاه