نویسنده: دکتر محمدباقر لک، وبسایت تخصصی مکانیزاسیون کشاورزی، بهمن‌ماه 1397
آکواپونیک شیوه‌ای از کشاورزی است که کشت هیدروپونیک (گیاهان زینتی، سبزی‌ها و میوه‌ها) و پرورش آبزیان (کپورماهیان، قزل‌آلا، تیلاپیا و …) بطور همزمان انجام گرفته و آب در چرخه بین گیاه و آبزی مصرف می‌شود. در این شیوه، فضولات آبزیان (مانند ماهی، خرچنگ رودخانه، حلزون یا میگوی پرورشی) از محیط استخر خارج می‌شود تا محیط زندگی آن‌ها را آلوده نکند و به صورت کود به مصرف گیاهان می‌رسد. سپس، آب تصفیه شده توسط گیاه مجدداً به چرخه مصرف باز می‌گردد.
البته، عملی بودن این روش تأمین غذای گیاه از طریق فضولات آبزیان در سطح تجاری کمی دچار تردید است. چه اینکه عدم تعادل مواد غذایی مورد نیاز گیاه، عدم تطابق اسیدیته محلول برای تغذیه گیاه، آلودگی احتمالی فضولات آبزیان به میکروب‌ها و از طرف دیگر آلودگی شیمیایی ناشی از افزایش مواد مغذی و سموم به محلول آبیاری گیاه و اثر سوء آن بر تغذیه آبزیان، اجرای کنترل نشده این چرخه را با خطر شکست مواجه می‌کند.
برای اجرای طرح آکواپونیک می‌توان مجموعه استخرهای پرورش ماهی را در کف زمین گلخانه احداث کرد و بسترهای کشت مابین ردیف استخرها بصورت چند طبقه نصب گردند. برای تأمین نور در حین حفظ دمای محیط داخل گلخانه می‌توان از پوشش‌های شفاف و عایق مانند پلی‌کربنات بهره گرفت و برای تأمین نور اضافی از لامپ‌های ال ای دی کمکی استفاده کرد. اما، آنچه در اجرای این طرح‌ها حائز اهمیت است کنترل دائم و دقیق محیط (دما، رطوبت، نور، اکسیژن، دی‌اکسید کربن و ترکیبات دیگر) و آب (دما، اسیدیته (pH)، هدایت الکتریکی (EC)، غلظت عناصر، بار میکروبی، اکسیژن و دی اکسید کربن موجود) می‌باشد. از این گذشته، بهره‌گیری از کارگر ماهر نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
بدون دیدگاه