نویسنده: محمدباقر لک، وبسایت تخصصی مکانیزاسیون کشاورزی، آرشیو 1387
مقدمه
كشاورزي از گذشته‌هاي بسيار دور در مزارع خانوادگي و توسط اعضاي خانواده‌هاي كشاورزان اعم از زن و مرد، پير و جوان انجام مي‌گرفته‌است. كودكان به‌عنوان يكي از نيروهاي ارزان‌قيمت كارگري همواره يكي از نيروهاي كار فعال در بخش كشاورزي بوده و هستند.
امروزه حضور كودكان در مزارع نه‌فقط براي كار كارگري‌است، بلكه با روي دادن پديده‌اي بنام اگري توريسم (گردش در مزرعه)، مي‌توان آن‌ها را به‌عنوان بازديدكنندگان اصلي مزارع دانست. گري‌توريسم (گردش در مزرعه) دامنه وسيعي از برنامه ريزي را پوشش مي دهد، اما محدود نمي شود به چيدن ميوه و سبزي و ذرت (توسط گردشگر)، گردش هاي علمي براي كودكان مدرسه، جشنواره‌هاي درون مزرعه‌اي و مراكز خريد و فروشگاه هاي مزرعه‌اي. بدون توجه به اينكه دليل حضور كودكان در مزرعه چيست؛ اين مسئوليت مزرعه‌دار است تا آسيب‌هايي را كه ممكن است سلامتي و ايمني كودكان و ديگر ميهمانان را به خطر بياندازد، كنترل كند. توصيه‌هاي سلامتي و ايمني در اين متن بطور اخص مربوط مي‌شود به كودكان. اين توصيه‌ها با اين فرض نوشته مي‌شوند كه بزرگسالان ناظر، مسئول سلامتي و ايمني كودكان هستند.
در ايالات متحده در سال 2001، بيش از 26000 مورد جراحت براي كودكاني كه در مزرعه زندگي، كار يا بازي مي‌كردند رخ داده‌است. سالانه بيش از 100 كودك از جراحات مربوط به كشاورزي در مزارع و دامپروري‌هاي ايالات‌متحده كشته مي‌شوند.[2]
در ده اول قرن بیست و یکم 10 كودك (با ميانگين سن 5.5 سال) در نتيجه تصادفات در مزرعه در شمال ايرلند فوت شده اند. درحاليكه:
قوانين مشخصي وجود دارند كه اجازه دادن به كودك زير 13 سال براي رانندگي يا بكارگيري ماشين‌هاي كشاورزي خودگردان (مانند تراكتور) و يقيناً ديگر ماشين‌هاي كشاورزي را غير قانوني مي‌داند. قوانين مديريت سلامت و ايمني در كار (ايرلند شمالي، 2000) لازم دانسته‌است كه كارفرمايان مطمئن باشند كه در ارزيابي مخاطرات از كار افراد جوان كمتر از 18 سال، اهميت زيادي به بي‌تجربگي، عدم بلوغ و فقدان آگاهي از خطرات مربوطه داده‌شود.[3]
در بررسي ايمني كودكان در مزارع بايد عواملي همچون خطرات احتمالي، ويژگي‌هاي سني كودك، روش‌هاي نظري پيشگيري از خطر و برقراري ايمني را مشخص نمود و نهايتاً روش‌هاي عملي آموزش و برقراري ايمني را بكار گرفت.
خطر حاصل از ماشين
قانون (در ايرلند شمالي) بيان مي كند كه هيچ كودك كمتر از 13 سالي نبايد تراكتور و ديگر ماشين هاي خودگردان مورد استفاده در كشاورزي را براند و يا پشت آن بنشيند. از اينكه كودكان زير 16 سال رانندگي نمي كنند و در موارد ذيل اقدام نمي كنند و حتي به در آن سهيم هم نيستند؛ اطمينان حاصل نماييد.
• ماشين هاي برداشت يا فرايند ساز كششي يا خودگردان.
• تريلرها يا ادوات تغذيه با مكانيزم هاي حمل كردن، باركردن، خالي يا پخش كردن بار
• ماشين هاي خود توان با مكانيزم هاي برش، ترك دادن يا له كردن يا قطعات مرتبط با خاك متحرك.
• كاربرهاي سموم شميايي مانند سمپاش هاي سوار، كششي يا كولي
• ادوات حمل و نقل مانند ليفتراك ها، لودر هاي فرمان با تغيير دور چرخ يا تمامي وسايل داراي چرخ زميني.
به ياد داشته باشيد كه كودكان در كابين يك تراكتور، ايمن نيستند، اين ممكن يا حتمي است كه:
• از مدخل ورودي يا پنجره عقب مي افتد.
• در كنترل كاربر نقليه اختلال ايجاد مي كند.
• حواس كاربر را پرت نموده يا در كنترل هاي عمليات (مانند ترمز دستي يا هيدروليك) بطور غيرعمدي مشكل ايجاد مي كند. در حاليكه كاربر، كابين را مثلاً براي بازكردن دروازه، ترك مي كند.
اگر شما كودكان يا بزرگسالان را تحت مراقبت بر تريلر (مثلاً براي بازديد هاي آزاد از مزرعه) حمل مي كنيد، مطمئن شويد كه:
• تريلر در شرايط مناسبي با تمامي تدابير ايمني كار مي كند.
• صندلي موجود بوده و در تريلر ايمني دارد. اگر بسته‌هاي خوش‌ساخت كاملاً ايمن موجود باشد ممكن است كفايت كند.
• نرده هاي محافظ متناسب با لبه‌هاي دورتادور تريلر قرار دارند.
• ترتيبات سوار و پياده شدن ايمن اتخاذ شده اند.
• كودكان تحت نظارت يك فرد بزرگسال مسئول قرار دارند.
اگر قرار است ماشين را در جايي كه جمعيت درنظر مي گيرند، ترك كنيد؛ از اينكه شرايط ايمني آن را ترك مي كنيد، مطمئن شويد؛ كابين را قفل نماييد؛ كنترل ها را در حالت خنثي قرار دهيد؛ ادوات را به زمين بياوريد؛ ترمز دستي را بكشيد يا چرخ ها را مسدود نماييد.
خطرات در كارگاه
بياد داشته باشيد كه كودكان بطور طبيعي كنجكاو هستند و اغلب به جاهايي وارد خواهند شد كه ظاهراً غيرقابل دسترسي است. مطمئن شويد كه آن ها را از اماكني كه داراي خطر بالقوه هستند منع مي‌كنيد. مثل:
• چاله هاي آب و مرداب‌ها (كه به نادرستي ممكن است براي راه‌رفتن ايمن به نظر برسند).
• انبارها يا حمام گوسفندان (كه اغلب محفوظ هستند).
• مخازن سموم شيميايي
• گودال‌هاي بارگيري و مخازن گندم
در تمامي منابع و توصيه نامه هاي مربوط به ايمني، چه در كشاورزي و چه در صنعت، همواره توصيه مي شود از ورود يا نزديك شدن افراد غير متخصص به محيط كارگاه اعم از ماشين، مزرعه، تأسيسات، آزمايشگاه ها، محل هاي نگهداري حيوانات و پرندگان جلوگيري شود.
اين مسئوليت مزرعه‌دار است كه صدمات به سلامتي و امنيت را در مزرعه تشخيص‌داده و توصيه‌هايي را متناسب موقعيت‌هاي ويژه خود بكاربرد. هر مزرعه متفاوت است، با صدمات منحصر‌به‌فرد، و بنابراين ممكن‌است صدماتي در مزارعي موجود باشد كه در اين متن به آن اشاره نشود. توصيه مي‌شود كه مزرعه‌داران، مفاهيم و توصيه‌هاي كليدي را از اين متن دريابند و صدمات به سلامتي و ايمني را در مزارع‌خود ارزيابي نمايند. آن‌ها بايد فهرستي از صدمات احتمالي تهيه‌كنند و هر عملي را جهت كاهش خطر بيماري يا جراحت بكار‌برند:
1. آيا روشي براي ابلاغ اطلاعات ايمني به كودكان و ديگر ميهمانان، و به همين ترتيب براي كارمندان، اعضاي خانواده و داوطلبان برقرار شده‌است؟
2. آيا مزرعه‌دارآماده كمك به ايمني تردد وسايل نقليه مي‌باشد؟
3. آيا تمام حصار‌هاي ايمني لازم در محل و مناطق انبار ايمن هستند؟
4. آيا ادوات و ماشين‌ها آماده هستند تا با رعايت ايمني نمايش داده شوند؟
5. آيا تمامي استخر‌ها، منابع آب و گودال‌هاي كود در مزرعه حصار‌هاي كاملي دارند! علائم هشدار‌دهنده و ادوات لازم در مورد يك كار اورژانسي در آب، فراهم هستند؟
6. آيا خاموش‌كننده‌هاي آتش در سرتاسر مزرعه وجود دارد، و بخش محلي [اطفاء] آتش از طرح‌ايمني آتش آگاه‌است؟
7. آيا جاذبه‌هاي مخاطره‌آميز وجود‌دارد؟
8. آيا اقداماتي اتخاذ شده‌است تا ايمني غذاي آماده‌شده يا مصرف‌شده در مزرعه را تضمين‌كند؟
9. آيا سرويس‌هاي بهداشتي كاقي و دستشويي‌هاي كاملاً دسترس وجود دارد؟
10. آيا برنامه اقدامات‌اورژانسي آماده و كاربردي هستند؟
11. آيا ماشين‌ها مهياي حمل بازديد كنندگان در هواي سرد هستند؟
12. آيا يك راديوي هواشناسي NOAA موجود و كارآمد مي‌باشد؟
13. آيا احشام مزرعه و محل‌هاي نگهداري دام، براي بازيد كودكان ايمن هستن؟
14. آيا حيواناتي كه در تماس مستقيم با كودكان قرار مي‌گيرند، بايد كاملاً تميز و واكسينه باشند؟
15. آيا تمامي اعضاي خانواده، كارمندان و داوطلبان در عمليات تلفن‌همراه، بي‌سيم يا ديگر وسايل ارتباطي را دارا هستند؟
16. آيا محل پارك‌كردن، همۀ مسير‌ها، تأسيسات، سرويس‌هاي بهداشتي و ديدني‌ها براي افراد ناتوان قابل‌استفاده هستند؟
17. آيا كارمندان، داوطلبان و اعضاي خانواده آموزش كمك‌هاي اوليه و CPR ديده‌اند؟
اين فهرست بعنوان يك نمونه درنظر گرفته مي‌شود و جامع نيست. هر فعاليت گردشدرمزرعه اي ممكن است ويژگي‌هاي يكتايي داشته باشد كه در اين نمونه مدنظر قرارگرفته نشده باشد.
رشد كودك و تصميمات ايمني
بازديد از ديدني‌هاي يك گردش‌در‌مزرع براي كودكان مي‌تواند بسيار مهيّج و آموزنده باشد. كودكان آنجا هستند تا بياموزند و تفريح كنند و اغلب از خطرهاي موجود مطلع نيستند. كودكان بطورطبيعي كنجكاو هستند و مزرعه را يك زمين بازي پهناور قلمداد مي‌كنند. بنابراين، مهم است كه در موقع بازديد، دربارۀ ايمني با كودكان صحبت شود.
بخاطر داشته‌باشيد كه كودكان قابل پيش‌بيني نيستند و ممكن‌است؛ آموزش‌هاي ايمني را پيروي نكنند. مسئوليت ايمني كودكان به بزرگسالان برمي گردد و ممكن‌است بعضي بزرگسالان توقعات غيرواقعي از فهم كودكان از موقعيت‌هاي خطرناك داشته باشند. همچنين بياد داشته باشيد كه بزرگسالان ممكن‌است؛ خطرات توأم با كشاورزي را تشخيص ندهند. جدول1، اطلاعاتي را پيرامون توانايي‌هاي رشدي كودكان و جوانان دربرمي‌گيرد و شامل تصميمات ايمني كلي دربارۀ سن و ويژگي‌هاي رشدي مي‌باشد.
جدول1. رشد كودك و تصميمات ايمني مناسب.[2]
تصميمات ايمني ويژگي هاي رشدي دوره‌هاي سني
• نظارت هميشگي داشته باشيد.
• قادر به راه رفتن 2ساله و كمتر
• فرض نكنيد كه بطوركامل مي توان كودك را كنترل نمود.
• با لمس كردن، بوييدن و چشيدن تجربه مي آموزد.
• از سطوح خشن يا لغزنده حذر كنيد.
• از بازي‌هاي ساده خيالي لذت مي برد.
• از ماشين‌هاي محرك دورش نماييد.
ك همه‌چيز را گرفته و كاوش مي‌كند.
• مواد شيميايي و اشياي‌تيز را دور از دسترس جا داده يا قفل كنيد.
• هنوز براي بيش از چند دقيقه نمي‌تواند بنشيند.
• احساس خط نمي‌كند.
• نظارت هميشگي داشته‌باشيد.
• پرانرژي 3 تا 5 سالگي
• يك حصار فيزيكي بين مناطق‌كار لازم است.
• مي‌تواند از اشياي به ارتفاع 5 تا 6 اينچ بپرد.
• مواظب خطرهاي احتمالي باشيد.
• مي‌تواند مشكلات ساده و واضح را حل كند.
• نردبان‌ها را دور از ديد و دسترس قرار دهيد.
• بطور منفرد يا با ديگران بازي مي‌كند.
• نردبان‌هاي ساختمان‌هايي مانند سيلوها و مخازن گندم را مسدود كرده يا برداريد.
• از تقليد بزرگ‌ترها لذت مي‌برد.
• غير منطقي و خيالي فكر مي‌كند.
• به فعاليت‌هاي كشاورزي بزرگسالان جذب مي‌شود.
• نظارت هميشگي داشته باشيد.
• هماهنگي ضعيف دست و چشم 6 تا 8 سالگي
• قانون‌مند باشيد و دربارۀ رفتار ايمن بحث كنيد.
• تأييد والدين را دنبال مي‌كند.
• بطور سرگشاده، دربارۀ انواع جراحات و نتايج آن تذكر دهيد.
• ظاهربين است.
• قادر به داشتن تفكر مستقل نيست.
• از فعاليت‌هاي بي‌سروصدا لذت مي‌برد.
• دربارۀ اينكه اشيا چگونه كار مي‌كنند كنجكاو است.
• كم‌توجه، انگار هميشه فعال است.
• اقدامات بزرگسالان را تجربه كرده يا والدين را تحت تأثير قرار مي‌دهد.
• نظارت هميشگي داشته باشيد.
• مهارت همكاري خوبي دارد، اما لحظات سختي خواهند بود. 9 تا 10 سالگي
• قوانين ساده‌اي را با تبعات منطقي وضع كنيد.
• توجه و پذيرش اجتماعي را مي‌طلبد.
• مي‌خواهد مستقل از بزرگسالان باشد، تلاش مي‌كند تا فعاليت‌هايي را بدون آن‌ها انجام دهد.
• موفقيت‌ها مهم هستند.
• بهبود در زمان واكنش
ا مهارت‌ها محرك ويژه رشد كرده‌اند.
• قدكشيده و مهارت‌ها افزايش مي يابند.
• تبعات را بطور كامل نمي‌داند.
• خطر مي‌كند.
• نظارت دوره‌اي داشته باشيد.
• با سرعت ثابتي رشد مي‌كند. 11 تا 13 سالگي
• قوانين ثابت و واضح را وضع كرده و جزا و پاداش تعيين نماييد.
• عضلات كوچك به سرعت رشد مي‌كنند.
• آموزش ويژه‌اي را درباره پيشگيري از خطرات مزرعه فراهم سازيد.
• همانند بزرگسالان ميل به همكاري دارد اما از سختي‌هاي معمول گريزان است.
ا مهارت‌هاي جسماني و روحي فزاينده‌اي دارد.
• توجه و پذيرش اجتماعي را مي‌طلبد.
• مي‌خواهد مهارت‌هاي جديد را بدون نظارت هميشگي بزرگسالان امتحان كند.
• ظهور استقلال را بطور ضمني نشان مي‌دهد.
• موفقيت براي خود اتكايي مهم است.
• نظارت دوره‌اي داشته‌باشيد.
• رشد سريع و تغيير جسماني 14 تا 16 سالگي
• بر روي قوانين استوار باشيد.
• از تفكر ظاهري به معناگرايي متحول شده، از فعاليت روحي لذت مي‌برد.
• آموزش ايمني را با استفاده از نمونه‌هاي ويژه جراحت فراهم آوريد.
• براي مشكلاتش مي‌تواند راه‌حل پيدا كند؛ اما هنوز نيازمند راهنمايي‌هاي بزرگسالان است.
• احساس نياز به پذيرش از طرف همسالان مي‌كند.
• در برابر دستور بزرگسالان مقاومت مي‌كند.
• سركشي، خطرپذيري، تغيير و تهاجم از رفتارهاي معمول‌اند.
• احساس فناناپذيري مي‌كند.
• نيازمند استقلال و شخصيت است.
• قوانين را مهيا كنيد و اجازه دهيد رفت و آمدهاي آزادانه داشته باشد.
• خامي ازميان رفته، بازوهاي كوچك و بزرگ اساساً تكميل مي‌شود. 17 تا 18 سالگي
• تشويق كنيد\بخواهيد الگوي وظيفه را براي كودكان كوچك‌تر اجرا كند.
• تمام توانايي‌ها را دارد، شخص مستقلي مي‌شود.
• آموزش ايمني را فراهم آوريد و نتايج جدي و واقعي خطرپذيري را گوشزد نماييد.
• احساس فناناپذيري مي‌كند.
• ممكن‌است زماني شبيه كودكان رفتار كند اما سپس بزرگ مي‌شود.
• سركشي، خطرپذيري و تهاجم از رفتارهاي معمول‌اند.
• رفتار ثابت از بزرگسالان مهم است.
• نيازمند استقلال و شخصيت است.
• حس مسئوليت‌پذيري بزرگسالان افزايش يافته و به فكر آينده است.
بسياري از خانواده‌هاي روستايي، روش سختي را كه يك مزرعه مي‌تواند براي كودكان درحال‌رشد محل خطرناكي باشد را مي‌دانند. انجمن ملي ايمني برآوردمي‌كند كه سالانه 300 نفر با سن كمتر از 19 سال كشته مي‌شوند و تقريباً 26000 نفر (روزي 65 نفر) در مزارع آسيب‌هاي جدي مي‌بينند. در آيوا، حداقل يك‌پنجم مجروحان مزرعه، كودكان هستند.
موضوع اين‌نيست كه والدين چقدر از خطرات مزرعه آگاه‌اند، بلكه آن‌ها نبايد توقع داشته‌باشند كه كودكانشان اين را بدانند. والدين مي‌توانند كودكان را پيرامون ايمني آموزش دهند؛ امّا بايد يك محيط ايمن نيز براي آن‌ها فرهم آورند.
• هيچگاه به كودكان كمتر از 8 سال اجازه ندهيدكه به‌تنهايي نزديك احشام، تأسيسات يا ماشين‌هاي كشاورزي شوند.
• به كودكان در سن 2 سالگي بياموزيد كه هيچگاه چيزي را نخورند يا نياشامند، مگر‌اينكه يك بزرگتر خانواده آن چيز را به كودك داده‌باشد.
• كودكان را در مزرعه نظارت كنيد. براي حفظ ايمني آن‌ها به قوانين – و توانايي آن‌ها – اعتماد نكنيد.
• الگوي خوبي از ايمني باشيد؛ مثلاً، هيچگاه در مقابل كودكان خردسال از سموم آفت‌كش استفاده نكنيد؛ زيرا ممكن‌است بعداً بخواهند كار شما را تقليد كنند.
• منطقه بازي بدون قيدي را به دور از احشام، تردد و ماشين براي كودكان فراهم سازيد. يك حصار به جدا كردن منطقه بازي و كار كمك مي‌كند.
قوانين آموزش
والدين هيچگاه نبايد فقط به قوانين براي ايمني كودكانشان اكتفا كنند. بلكه قوانين، حفاظ‌هايي هستند كه به‌منظور افزايش نظارت كامل به‌كار مي‌روند.كودكان كمتر از 3 سال قوانين را نمي‌فهمند. نمي‌توان به كودكان براي به‌ياد داشتن يا توجه به قوانين اعتماد كرد، مگر اينكه آن‌ها بيش از 7 سال سن داشته‌باشند. قوانين كم‌كم از طريق تكرار تفهيم مي‌شوند.
در حدود سن 3 سالگي، كودكان شروع به فهم قوانين ساده پيرامون موقعيت‌هاي عيني مي‌كنند. بعنوان مثال، زماني كه يك كودك مي خواهد به ديدن گله برود؛ والدين مي‌توانند به او بگوين كه بايد 5 قدم دور تر از حصار بايستد. براي موقعيت‌هاي “ناشدني” به كودكان حق حداقل يك انتخاب را بدهيد. مثلاً به كودكان پيشنهاد دهيد كه يك نفر را پيدا كنند تا آن‌ها را به تماشاي اسب‌ها ببريد.
در موقع آموزش قوانين، از كودك بخواهيد تا قانون را تكرار كند؛ سپس سؤالي بپرسيد تا از اينكه كودك قانون را فهميده‌است، مطمئن شويد. اگر لازم شد كمك بدهيد. هرگاه كه موقعيت پيش‌آمد قانون را تكرار كنيد.
نظارت
كليد سلامتي و تن‌درستي در يك مزرعه براي والدين اين‌است كه نظارت مناسب داشته‌باشند. كودكان كمتر از 3 سال بايد از نزديك نظارت شوند و در‌تمام زمان‌ها، و هيچگاه تنها رها نشوند، حتي براي چند دقيقه. حتي كودكان 6 ساله بايد از يك فاصله كم تحت كنترل باشند و هر 10-15 دقيقه به آن‌ها سر زده شود.
در زمان‌هاي شلوغ، خانواده‌هاي كشاورز بايد ترتيب مراقبت از كودك را مدنظر قراردهند. يك پرستار بچه يا مراقب كودك بايد به منزل شما بيايد، شما مي‌توانيد كودك را به يك خانه مراقبت روزانه خانوادگي بسپاريد، مراقبت نوبتي كودكان را با يكي از دوستان هماهنگ كنيد، يا با خانواه هاي كشاورز ديگر همكاري كنيد. بگومگو و سختي ترتيب‌دادن مراقبت كودك، زماني‌كه با پريشاني، احساس گناه و هزينه جراحت يا كشته شدن كودك در مزرعه مقايسه مي‌شود، به‌صرفه است.
نتيجه‌گيري و پيشنهادها
چنانكه ذكر شد، كودكان تا سنين حدود 2تا3 سالگي قدرت فهم ناچيزي از محيط پيرامون خود دارند مراقبت تمام وقتي را در مزرعه مي طلبند. از سنين 3 تا 6 سالگي كم‌كم آماده فهم واقعيات عيني مي‌شوند و از سنين 8 سالگي به بعد مي‌توان با وضع قوانين و متقاعد كردن آن‌ها براي پيروي از قوانين، اعتماد بيشتري به تشخيص درست آن‌ها از خطرات احتمالي نمود. از سنين 18 سالگي مي توان از آن‌ها براي كنترل فرزندان كوچك‌تر و ديگر امور مزرعه كمك گرفت.
ذكر اين نكته ضروري‌است كه آموزش و نظارت صحيح بر پيروي كودكان از قوانين مزرعه توسط والدين امري‌است غيرقابل اجتناب و اين مستلزم آموزش صحيح بزرگسالان و مزرعه‌داران است.
متن حاضر با بررسي شرايط موجود در كشور هاي پيشرفته- كه پديدۀ گردشدرمزرعه يكي از كاربردهاي مزارع در آن كشورها است- تهيه شده‌است اما متأسفانه در ايران نه تنها به اهميت ايمني كودكان در مزارع توجهي نمي شود؛ بلكه قانون مشخص و صريحي در اين‌باره وجود ندارد و حتي در استاندارد شماره6555 مؤسسۀ استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران كه پيرامون ” ايمني در تجهيزات كشاورزي” تدوين گرديده‌است، مطلقاً از استانداردهاي خارجي استفاده شده‌است و از هيچ‌يك از متخصصان در امور مهندسي ماشين‌هاي كشاورزي استفاده نشده‌است.
عليرغم اينكه آمار مشخصي از آسيب‌هاي ناشي از كشاورزي در ايران در دسترس نيست، مي توان حدث زد كه آسيب‌هاي ناشي از واژگوني، سر و صدا، عدم بكاگيري صحيح حفاظ ها، عدم رعايت توصيه‌هاي ايمني و … سالانه تلفات جاني و مالي زيادي را به كشاورزان و كارگران وارد مي‌سازد كه با آموزش مناسب كشاورزان، كودكان روستايي و دانشجويان مهندسي ماشين‌هاي كشاورزي و وضع قوانين سخت‌گيرانه در مورد بكارگيري ماشين‌هاي كشاورزي مي توان از اين سوانح پيشگيري نمود.
كودكان كم سن و سال بايد به خوبي نظارت شوند و از اماكني كه وسايط نقليه در حال تردد هستند دور نگه داشته شوند. يك محل بازي مجزا در جاهايي كه كودكان نزديك به مناطق كار كشاورزي زندگي مي كنند، ضروري است.
فهرست منابع
[1]. ايمني در تجهيزات كشاورزي (بي تا)، استاندارد شماره 6555 مؤسسۀ استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران.
[2]. National Children’s Center for Rural and Agricultural Health and Safety (2007) Agritourism Health and Safety Guidelines for Children, http://www.marshfieldclinic.org/agritourism.
[3]. Rowe, D, McBrinn, L The Guide to Health and Safety in Agriculture, Published by the Health and Safety Executive for Northern Ireland.
[4]. Safe Farm Promoting Agricultural Health & Safety (Keep young children safe on farms) (1999) IowaStateUniversity, University Extension.
بدون دیدگاه